کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالحسین میرزائی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن     قالب شعر : غزل    

عشق تو را به قیمت جان می‌خرم حسین            بـالای دار نـام تـو را می‌بـرم حـسـین
با دست بـسته و لب پاره به روی دار            کـوفـه مـیـا شده سـخـن آخـرم حـسـین


گـفـتم سـر تو باد سـلامت به کـوچه‌ها            هرچه زدند سنگ جـفا بر سرم حسین
از آن هـمه سـپـاه دل شـب کـسی نـشد            یک تن به غیر پـیر زنی یاورم حسین
خـواهـی اگر به کـوفـه بـیایی بـیا ولی            هـمراه خود مـیار تو اهل حـرم حسین
ترسم که حتک حرمت زینب شود میا            اینجا که بوده خواهر تو محترم حسین
دادنـد آب گرچه به لب های خشک من            در فکـر تـشـنگی عـلی اصغرم حسین
رأسم بریده‌ گرچه شده و سوی شام رفت            شـکـر خـدا نـدیـد دگـر دخـتـرم حسین
در فکـر سـم اسب و تن بـی‌سـر تـوأم            در کـوچه‌ها کـشـند اگر پیکـرم حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت انطباق بیشتر با اصل روایات معتبر تغییر داده شد.

رأس بـریـده‌ام بـه سـر نـیـزه‌هـا زدنـد            شـکـر خـدا نـدـید دگـر دخـتـرم حسین

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : محمد جواد شیرازی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : مربع ترکیب

کوفه چه شد که بوی غریبی به خود گرفت            پیمان شکست و رنگ فریبی به خود گرفت

ایمان خلق، حال عجیبی به خود گرفت            بال فرازشان چه نشیبی به خود گرفت


این حرف تلخ، سرخط اخبار کوفه شد

مسـلم غـریب ماند و گرفـتار کوفه شد

هجده هزار نامه؟! کسی محضرش نماند            بعد از نماز هـیچ کسی در برش نماند

نفرین به هرکه آمد و پشت سرش نماند            اصلا چه شد که هیچ کسی یاورش نماند؟!

این‌ها که لاف عشق علی می‌زدند و بس!

حرف از جهاد پای ولی می‌زدند و بس!

لعنت به هرکسی که به قولش وفا نکرد            از غربت حسین و سفـیرش حیا نکرد

در را به روی مـسـلـم آزاده وا نکـرد            اجـر سـفـیـر خـون خـدا را ادا نـکـرد

حتی کسی نخواست به او آب و نان دهد

یک پیرزن مگر که به مسلم امان دهد

فـریاد یا عـلـی زد و رو به سپـاه کرد            کوفه دوباره رزم عـلی را نـگـاه کرد

هرکس رسید روبه رویش اشتباه کرد            با زور بازویش همه را زابه راه کرد

پـیکـار می‌کـنـند، حریـفـش نـمی‌شوند

هر کار می‌کـنـند، حریفـش نمی‌شـوند

آخر به خدعه خسته و بی‌حال، اسیر شد            در آن همه شلوغی و جنجال اسیر شد

تـشـنـه میـان گـودی گـودال اسـیر شد            یاد رباب و زینب و اطـفـال اسیـر شد

این از تـمـام غُـصه حکایت کند فـقـط

بـایـد به ابن سـعـد وصیت کـنـد فـقـط

خیره به سوی محمل ماه و ستاره بود            گـریان یـار بر روی دارالـعـماره بود

تا آخرین نفـس پی یک راه چـاره بود            دلواپـس رباب و غـم شیـرخـواره بود

جانم فـدای آن لب و دنـدان خـونی‌اش

شد یا حـسیـن زمـزمـه‌های درونی‌اش

آمد تـنـش بدون سـر از آسـمـان فرود            پا می‌کـشید روی زمین با همه وجـود

مثل حسین هیچ کسی محـضرش نبود            تا روز حشر بر بدنش رحمت و درود

جسمش به روی خاک شکسته شکسته شد

رأسـش روی بلـندی دروازه بسته شد

با این همه کـسی بـدنـش را نـمی‌درید            دیگر کـسی محـاسن او را نمی‌کـشـید

بر سینه‌اش چه خوب که اسبی نمی‌دوید            اصلا چه خوب شد به خدا دخترش ندید

پـای کـسی به صـورت او آشـنـا شود

جسمش به روی خاک بیابان رها شود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت حفظ بیشتر شأن مسلم بن عقیل تغییر داده شد

در را به روی مـسـلم آواره وا نکـرد            اجـر سـفـیـر خـون خـدا را ادا نـکـرد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : سید پوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

حاضرم غربت ببـینم بیـشتر اما تو نه            دربه در باشم دراین کوه و کمر اما تو نه

حاضرم بین صدای طبـل‌های کوفـیان            محتضر باشم من از داغ پسر اما تو نه


حاضرم وقتی سرم خورجین به خورجین میرود            در تـنور خانه باشم تا سحر اما تو نه

حاضرم وقتی که در بازار کوفه غلغله ست            داغ ناموسی ببـیـنم بر جگـر اما تو نه

حاضرم صد اسب از روی تن من رد شوند            پیکرم در خاک باشد بی‌سپر اما تو نه

: امتیاز
نقد و بررسی

موضوع تنور خولی مستند نبوده و مغایر روایات معتبر است؛ زیرا در روایات معتبر کتب تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۵؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۹۲؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۱۰۱؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۸۸؛ مَناقِبِ آلِ ابیطالب ج ۴ ص ۶۰؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۱۲۵؛  جلاءالعیون ص ۵۹۸؛ منتهی الآمال ۴۷۴؛ نفس المهموم ص ۵۱۷؛ مقتل جامع ج۲ ص ۳۴؛ مقتل امام حسین ۲۰۹؛ تصریح شده است که خولی سر را در کنج حیاط و در زیر تشتی قرار دادند، موضوع تنور خولی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا تحریف شده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

حاضرم وقتی سرم خورجین به خورجین میرود            در تـنور خانه باشم تا سحر اما تو نه

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

کوفی چه پست و کوفه عجب بی‌وفا شده            مهـمـان کوفه در به در کـوچه‌ها شده

درهای خانه‌ها به رویش بسته شد، ولی            درهـای درد و غـصه و اندوه وا شده


تا بنگرد ز مکه به سربازی‌اش حسین            بـالای بـام، از تـن او ســر جـدا شـده

طـوعه! سر تو باد سـلامت، بیا بـبـین            لب تـشـنه میـهـمان عـزیزت فـدا شده

هانی کجـاست تا نگـرد بین کـوچـه‌ها            مهـمـان او تـنـش سپـر سـنگ‌ها شـده

آتش به فـرق مـسـلم مظـلـوم ریخـتـند            اینگونه احـتـرام ز مهـمـان کجا شده؟

باید گریست بر دو عـزادار کوچکـش            زندان کوفه قـسمت صاحب عزا شده

ای دوستان به دخـتر مسلم خـبر دهید            گـوئـید کـوفـه بر پـدرت کـربـلا شـده

با آنکه شد کـشیـده تـنـش بین کوچه‌ها            قـبـرش به کـوفه کـعـبه اهـل ولا شده

تا اشک‌ها به ماتم او سیل خـون شود            )میثم( ز سوز سینه مصیبت سرا شده

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر اگر اشاره به همراهی فرزندان مسلم با او در شهر کوفه باشد صحیح نیست زیرا همراه بودن فرزندان مسلم بن عقیل با وی مستند نبوده و در منابع و مقاتل معتبر نیامده است و مغایر روایات معتبر است چنانچه شیخ صدوق در امالی مجلس ۱۹ ص ۱۴۳، علامه مجلسی در بحارالأنوار جلد ۴۵ صفحه ۱۰۰ ، شیخ عباس قمی در نفس المهموم ص ۱۳۲ و منتهی الآمال ج ۲ ص ۷۴۶، مقتل جامع ج ۲ ص ۶۴۰ و دیگر کتب معتبر آمده است این دو کودک پس از شهادت سیدالشهدا در کربلا به اسارت درآمدند و ابن زیاد دستور داد آنها را در زندان کوفه نگاه دارند.

باید گریست بر دو عـزادار کوچکـش            زندان کوفه قـسمت صاحب عزا شده

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : امیرحسین آکار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

در شهر کسی نیست عـزادار نباشد            مَحرم نشود چـشم گر آب دار نباشد

بی نام تو هرگز گرهی واشدنی نیست            با روضه تو معـجـزه دشوار نباشد


در حلقۀ زنجیر تو نوکر شدنی نیست            هرکس که در این ماه گرفتار نباشد

قدر دو کلاف اشک نوشتم که بگویم            اربـاب بـعـید ست خـریـدار نـبـاشد

هر جای جهـان سفره‌ای افتاد ندیدم            دست پـسر فـاطـمه در کـار نـباشـد

گاهی ته یک چاه خودش اول راه ست            یـوسف نـشود تا سـر بـازار نـباشد

گـفـتم سر بازار دلـم رفت به کـوفه            مسـلـم به چه امـیـد سـرِ دار نبـاشد

جایی که همه در پی خلخال یتیم‌اند            جــای نـــوۀ حــیــدر کـرّار نـبـاشـد

امکان لگد برتن و پهلو و کمر هست            حتی اگـر اینجـا در و دیـوار نـباشد

شیطان سر انگشت سنان معجزه دارد            مردی که سه شعبه بزند جایزه دارد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر جهت انتقال بهتر معنای شعر تغییر داده شد زیرا تار بودن اشک نشانگر اشک دار بودن چشم نیست!!

در شهر کسی نیست عـزادار نباشد            مَـحـرم نشود چـشـم اگر تـار نباشد

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا عليه‌السلام و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

با اینهمه آهنگـر مشغول سه شعـبه            مسلـم چه کند فکـر عـلـمـدار نباشد

بیات زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید.

امکان لگد برتن و پهلو کمر هست            حتی اگـر اینجـا در و دیـوار نـباشد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : محمد مبشری نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلن مفعول فاعلن قالب شعر : مسمط

در کـوچه بی‌کـس و، تـنها روانه‌ام            در اوج غـربت است، سیر شبانه‌ام

در کـوفـه یـاد تـو، مــاه یـگــانــه‌ام            این شـهـر بـی‌حـیـا، شـد آشـیـانـه‌ام


هـر دم کـنـم نـدا، کـوفـه میا حسین

درهای خـانه را، بر من بـبـسـته‌اند            از آل مصطفی، حرمت شکـسته‌اند
از بهر قـتـل من، هر سو نشسته‌اند            سر رشـتۀ ولا، از خود گـسـسته‌اند
ای پـور مرتـضی، کوفه میا حسین

من وارث عـلـی، در کـوفـۀ غــمـم            بی‌یاور و غریب، در شهـر مـاتـمم
مـعـنـای بی‌کـسی، در اهل عـالـمـم            گـردیـده یـا حـسـیـن، ذکـر دمـادمـم
ای عـشـق اولـیـا، کـوفه میا حـسین

مردی نبود و من، مهـمان یک زنم            شب طی شد و رسید، پایان مانـدنم
دیدم پس از نـمـاز، در بین دشـمـنم            تـیـر و سنان بُوَد، گـل های گـلـشنم
با تو کـنـم نـوا، کـوفـه میا حـسـیـن

من یک تـنه به یک، لشکـر برابرم            شهری ز دشمنان، شوریده بر سرم
هرگز نشد حریف، آن خصم کافرم            دشمن به مکر خود، بگرفته پیکرم
ای مـظـهـر خـدا، کوفه میا حـسـین

اکنون به روی بام، بـنـمـا نـظاره‌ام            سـوسـوی یـاد تـو، بـاشـد سـتـاره‌ام
مـن کُــشـتـۀ تـو بـر، دارالامــاره‌ام            بـشـنـو به نالـه این، ذکـر دوبـاره‌ام
بـنـگـر سـر مـرا، کـوفه میا حـسین

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : مصطفی هاشمی نسب نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

از ســرِ دار بـه دلــدار نـگـاهـی دارد            آه این مرد چه چـشمان پُـر آهـی دارد

زیر لب زمزمه دارد که گرفـتار شدم            به ره مکـه هـر از گـاه نگـاهـی دارد


مثل حیدر دلش از کوفه به درد آمده است            روی بام است ولی میل به چاهی دارد

با لب پُر ترکش غـرق تـمـنا می‌گفت:            سخن آخـر من، سوی تو راهی دارد؟

همۀ حرف من این است میا کوفه حسین            کوفـه بهـر تـو خـیـالات تـبـاهی دارد

تو به همراه خودت اهل و عیالی داری            کوفه امـا سـر راه تو، سـپــاهـی دارد

بیـشـتر از هـمه دلـواپس زینب هـستم            بـیـن این قـوم مـپـنـدار پـنــاهـی دارد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

همه بهر علی اصغر پی تیر سه پرند            یک نفر نیست بگوید چه گناهی دارد؟

قصد دارند عزیزان تو را خوار کنند            پس نیا، که حَرمت عزت وجاهی دارد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

تن بی‌سر شده چون بیکس و بی‌یار شود            بـازى دسـت اراذل ســر بـازار شـود

تـرسم این است بـلایى که سر من آمد            بین گـودال سرِ جـسم تو تکـرار شود


من ندیدم سرِ خونى نشده در این شهر            کـودک و پـیر کسى وارد دربار شود
سـنـگ از بـام کُـنـد کـار عـمـود آهـن            همه سرها به خـدا مثل عـلـمـدار شود
سر هر کوچه کمى از بدنم ریخته است            خـاک راه پــسـر حـیــدر کـرار شـود
سر دروازه حـسین منـتظرات می‌مانم            تا که اى نیـزه نشین لحظۀ دیدار شود
حـنـجــر پـاره شـده ارثـیـه پـهـلـو شد            نوک نیزه اثرش چون نوک مسمار شود

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و عدم رعایت شأن اهل بیت حذف شد؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید. در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد 1ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق و عربستان بسیاری این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است 2ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟  پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

پوشیه چادر و خـلخال، الـنگو معـجر            هـمـه را کـوفـۀ نـامـرد خریـدار شود

سر بر نیزه و سنگ و چقدر چشم چران            دخـتران فـاطمه بد جـور گرفتار شود

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

ز درد غربت تو شهر،غرق آهم شد            نگـاه گـرمِ تو از دور در نگاهم شد

همین که نام تو بُردم شکست دندانم            سـلام دادم و تـنها هـمین گـناهم شد


چه زود مـردم کـوفه عـمارتم دادند            بلـند مرتبه قصری که قـتلگـاهم شد

وفـای امّت کوفی نماز مغـرب بود            عـشا نـیامده این قـوم سـدّ راهـم شد
فریب مردم پیمان شکن نباید خورد            میا که بیعـت نامـردمان سـپاهم شد
تمام شهـر مرا از امان خود راندند            به غیر خانۀ طوعه که سرپناهم شد
چه سخت غربت شب را به روز آوردم            زلال صورت ماهت،هلال ماهم شد
به این امید که گودال، قسمتت نشود            به کوچه‌ای ته گودال، حربگاهم شد
تـنـم قـنـاره قـصـابـخـانـه‌هـا را دیـد            گمان کنم که همین با تو وعدگاهم شد
از این اراذل و اوباش هرچه می‌آید            زمـان هـرزگـی دشـمـن تـبـاهم شد
قسم به چادر زینب میا به کوفه حسین            و بی‌حیاتر از این خصمِ روسیاهم شد
ترا به فـاطمه سوگـند سیدی برگرد            ببین که نیزۀ غربت چو تکیه گاهم شد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل انطباق با روایات معتبر تغییر داده شد زیرا همانگونه که در تمام کتب مقاتل معتبر آمده است سر حضرت مسلم به شام ارسال شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

سرم قـنـاره قـصـابـخـانـه‌ها را دیـد            گمان کنم که همین با تو وعدگاهم شد

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.

سخن ز کشتن و تمرین سر بریدن بود            و شـاهـد سخـنـی نـاسـزا الـه‌هم شد
ز گوشوار و گـلـوبند حـرفها دارند            که وقت غارت معجر دگر فراهم شد

بیت زیر به دلیل عدم رعایت قافیه که رکن اصلی شعر است تغییر داده شد، همانگونه که قبلا متذکر شده ایم ضمایر متصل جزء حروف روی قافیه نیست لذا کلمۀ «مرهم» با کلمات « سپاه، حربگاه، نگاه، روسیاه، تباه و ...» هم قافیه نیست!!

ترا به فـاطمه سوگـند سیدی برگرد            که زخم سینه زهرا بدون مرهم شد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : امیر علوی زاده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فعلن قالب شعر : مثنوی

کوفه همان شهری که مسلم کوچه گردش بود           کوفه همان شهری که تنها طوعه مردش بود

یک پـیـر زن تـنهـا پـنـاه نالـه‌هایم بود           خون دل و اشکِ بصر تنها غذایم بود


ایـنـهـا فـقـط آقـا بــیـا آقـا بــیـا کـردند           بیعت شکـستـند و مرا تنها رها کردند

شهـر ریـا و فـتـنـه و عـیـاش ها کوفه           پُر گـشته از ولگـردها کلاش ها کوفه

چیزی که من دیدم ریا و بی‌حیایی بود           ظاهر خـدایی بود باطن بی‌خدایی بود

گـفـتم بیا آقا سـفـیـرت را حلالـش کن           نعـم الامیری و اسیرت را حلالش کن

دیگر رسیده جان من بر لب پـشـیمانم           آقا به جان خـواهرت زینب پـشـیـمانم

آقا به جـان مـادرت جـان عـمـوی من           بـرگـشـتـنت گـشـتـه تـمام آرزوی من

برگرد تا روی سرِ خود سایبان داری           تا یک قمر دور و بر این کاروان داری

مـسـلم فـدای قامت اکـبـر شود برگرد           زود است آهوی حرم بی‌سر شود برگرد

اینجا کسی فکر تو و نیلوفرانت نیست           اینجا بجز شمشیر چیزی میزبانت نیست

بی‌سـر شـدن پـای تو آقـا آرزویـم بود           در لحظۀ آخر دو چشمت روبرویم بود

من از سـر دارالامـاره داد خواهم زد           تنها فـقـط اسم تو را فـریاد خواهم زد

تـقـدیـر مسلم تـشـنـگی بود و لب پاره           سـر بـر در دارالامــاره تـن به قـنـاره

: امتیاز
نقد و بررسی

برگرد تا روی سرِت خود سایبان داری          تا یک قمر دور و بر این کاروان داری

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

دیدم که در شب لشگر اوباش ها مستند           حرف از سر عباس بود و شرط می‌بستند

حرف از گلوی اصغر و تیر و کمان هم بود           در پشت بامی سنگ در دست زنان هم بود

حرف ازطلا و درهم و سوغات زیور هست           خورجین برای بردن و آوردن سر هست

این مردها از غارت معجر نمی‌ترسند           از غارت خـلخـال از دختر نمی‌ترسند

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : موسی علیمرادی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

گریه‌هایم می‌شود از شـرمساری بیشتر           هر دقـیقه می‌شود این بی‌قـراری بیشتر

جای این زخم زبان ای کاش تنها می‌زدند           طعنه از هر تیغ دارد زخم کاری بیشتر


هرچه سنگین می‌شود بار خجالت در دلم           می‌شـود بـاریـدن ابـر بـهـاری بـیـشـتر

بیشتر در کوچه سنگش می‌زنند این بام‌ها           هرچه می‌آید به کوفه صوت قاری بیشتر

هر قَـدر من نا امیـدم در میان شهر غـم           حـرمـلـه دارد ولی امـیـدواری بـیـشـتر

خارِ در چشمم اگر چه تیغ هاشان شد ولی           از سه شعبه می‌رود بر چشم خاری بیشتر

گرچه در دارالعماره خون من را ریختند           از سرم هر کوچه دارد یادگاری بیشتر

از اسیری خودم در کوفه فهمیدم حسین           می‌کشند اینجا عزیزان را به خواری بیشتر

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد

گوشواره گرچه دارد دخـتر شهـر طمع           از پدر می‌خواهد اما گـوشواری بیشتر

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : علی رضوانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

نـفـس کـشیـدن او به شماره افـتـاده            کـنار چـشـم کـبـودش سـتاره افـتاده

بزرگ مردی خود را به او نشان میداد            همین که طوعه پی راه چاره افتاده


کنار غربت اشکش مکرراً ذکر            حـسـین گـوشۀ لـب‌های پـاره افتاده

اذان شد و سرش از پیکرش زمین افتاد            شـبـیه طـفـل که از گاهـواره افـتاده

اذان ظهر شد و پیکـر بدون سرش            بـه زیـر سـایـۀ تـلـخ مـنـاره افـتـاده

فقط به خاطر افتادن حسین ز اسب            سـرش ز سـردرِ دارالإمـاره افـتاده

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت های معتبر حذف شد؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

برای خـنده مردم دم غـروب تـنـش            از این قـناره روی آن قـناره افـتاده

چـقدر مسلم غـمدیده را صدا می‌زد            عزیز فاطمه وقتی که دست و پا می‌زد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : رضا رسول زاده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : متفاعلن فعولن متفاعلن فعولن قالب شعر : غزل

دل بی‌قـرار من می‌تپد از فراق یاری            که نوشـته‌ام بـیاید، به دیـار بی‌قـراری

چو به عشق پا نهادم، همه هستی‌ام فنا شد            تن من به تیغ و شمشیر و سرم به چوب داری


دل من ز بی‌وفایی، سر من ز سنگ کینه            بشکسته‌اند هر دو ز بلای عشق، آری

ز لبم بود روان خون شبیه یم به کاسه            ز دو دیده‌ام روان اشک شبیه آبشاری

دل من بسوزد از آن که به اهل بیت عصمت            بزنند سنگ از بام نکـنند غـمگـساری

شب و روز کاروانت چو یکی شود به کوفه            تو به سویشان نظاره ز فراز نیزه داری

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : داریوش جعفری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

در آسمان بی‌کسی‌ام یک ستاره نیست            غربت نشین کوفه‌ام و راهِ چاره نیست

طوفان کینه‌ها شده راهی در این دیار            دریای غـصه‌های دلم را کناره نیست


آه ای حسین فاطمه برگرد از این مسیر            در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست

جایی که نور حق به دلِ مردمش نرفت            جای طلوعِ نورِ تو ای ماهـپاره نیست

از عهد خوش مرا به بلندی کشانده‌اند            مهمان که جای او سرِ دارالعماره نیست

کس نیست گوید این سرِ مهمانِ کوفه است            جای تـنـش دگر سرِ میخِ قـناره نیست

این حـرف آخـرم نکـند بـشـنود رباب            حتی که رحمشان به سرِ شیرخواره نیست

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

اینجا تـمام در پیِ خـلخـال و زیـورنـد            بحثی در این میانه به جز گوشواره نیست

هر صحبتی ز آب و گُل و باغشان دروغ            نیت به غیرِ رأس تو و مشک پاره نیست

آماده گـشـته کوفه که غـارتگـری کند            فـرقی میانِ پـیرهن و گاهـواره نیست

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : عالیه رجبی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

مـنـم تـجـسّـم شـیـری به دام افـتـاده            به دام جـمـعـیـتـی بـد مــرام افـتـاده

چنان پُراست شکمهایشان زمال حرام            که از سر هـمه عـشـق امـام افـتاده


هجوم زخـم به جانم نـشـسته و بدنم            شـبـیـه فـاطـمـه در ازدحـام افـتـاده

میان شهر مسلمان نـمای مُسلم کش            غریب در مـلاء خاص وعام افتاده

چه خوابها که برای عقیله‌ات دیده‌اند            زبـان بـرای بـیـان از کـلام افـتـاده

زبس هوای تو را پرورانده‌ام درسر            که از تـنـم به هـمـیـن اتـهـام افـتاده

منم که باهمۀ جان به شوق پابوست            سـلام کـرده و از روی بـام افـتـاده

هـزار شکـر می‌مـیـرم و نـمی‌بـیـنم            به خاک، جـسم تو بی‌احـترام افتاده

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : حسن لطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل مثنوی

وقـتی نـفـس از سیـنه بالاتـر نـیـاید            جز هِق هِق از این مردِ غمگین بر نیاید

خـیـلی بـرایِ آبـرویم بـد شد ایـنجـا            آنـقـدر بـد دیـدم که در بـاور نـیـاید


در را خودم بر رویِ دشمن باز کردم            گـفتم به طوعه تا که پشتِ در نیاید

سوگند خوردم در مدیـنه بعدِ زهـرا            خـانـمِ خـانه پـشتِ در دیـگـر نـیـاید

دیر است اما کاش می‌شد تا عـقـیله            شهرِ تـنـور و خار و خاکـستر نیاید

بر پُشتِ دستم میزنم دیدی چه کردم            هرکـس بـیـاید مـادرِ اصـغـر نـیـاید

ای کوفه باتو آرزویم رفت از دست            بـی‌آبـروها آبـرویـم رفـت از دسـت

از بس که زخمم می‌زدند از حال رفتم            بـینِ جـمـاعت بودم و گـودال رفـتم

با سنگهای خود سرِ من را شکستند            انگشتِ بی‌انگـشـترِ من را شکستند

وای از دلِ زینب چه می‌آید سرِ او            وقتی که انگـشتر زِ دستت در نیاید

یا لااقـل دنـبالِ این هـشـتاد خـانـوم            نـامـحـرمی با خـیـزرانِ تَـر نـیـایـد

بالا سرت وقتی که گودالت شلوغ است            هرکـس بیـاید کـاشـکی مـادر نـیاید

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت های معتبر حذف شد؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

در کوچه‌ها بر خاک‌ها رویم کشیدند            در را شکستند و به پهلویم کـشیدند

در پیشِ زنهاشان غرورم را شکستند            با پا زدنهاشان غرورم را شکـستند

عمامۀ من را که غارت کرد نامرد            با نیـزه‌ای آمد جـسارت کرد نامرد

ای کاش می‌شـد لحـظـۀ آخـر نـیاید            یا سـاربـان دنـبـالِ انـگـشـتـر نـیاید

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است همراه بودن فرزندان مسلم بن عقیل با وی مستند نبوده و در منابع و مقاتل معتبر نیامده است و مغایر روایات معتبر است چنانچه شیخ صدوق در امالی مجلس ۱۹ ص ۱۴۳، علامه مجلسی در بحارالأنوار جلد ۴۵ صفحه ۱۰۰، شیخ عباس قمی در نفس المهموم ص ۱۳۲ و منتهی الآمال ج۲ ص ۷۴۶، مقتل جامع ج ۲ ص ۶۴۰ و دیگر کتب معتبر آمده است این دو کودک پس از شهادت سیدالشهدا در کربلا به اسارت درآمدند و ابن زیاد دستور داد آنها را در زندان کوفه نگاه دارند.

دو کـودکم دیـدنـد بر جـانِ من اُفتاد            دو کـودکـم دیـدنـد دنـدانِ من اُفـتـاد

طـفلانِ من دیدند طـفـلانت نـبـیـنـند            آقا جـسـارت را به دنـدانت نبـیـنـند

ضمنا این شعر علاوه بر مباحث تاریخی و مقتلی از نظر قواعد شعری نیز ضعیف است زیرا اصولاً در شعر غزل مثنوی ابتدای شعر غزل است و بعداً ابیات بصورت مثنوی آورده می‌شود اما اینکه در ادامه اشعار مثنوی مجدداً سه بیت با قافیۀ غزل آورده نشود می‌تواند نشانه ضعف شعر باشد« لازم به ذکر است غالب شعر غزل مثنوی در شعر شعرای بزرگ نیست و قالب جدیدی است که چندی است بعضی از شعرا در این قالب شعر می‌سرایند و بعضی از اساتید شعر غزل مثنوی را به نوعی نشانۀ ضعف سراینده می‌دانند که نتوانسته است مضامین مورد نظر خود را در همان غالب شعری که آغاز کرده است ادامه بدهد»

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن حنیفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

من پیک عشق هستم و نامه بر حسین             دوم فــدایـی حــرم خــواهــر حـسـیـن

لـب تـشـنـه‌ام ولی نـزنـم لـب بـه آبـها             سیراب می‌شوم فـقـط از ساغر حسین


گرد و غبار چهره‌ام امضا نموده است             مسلم جبین نسوده به غیر از درِ حسین

فـطرس کجاست تا بـبـرد این پیام را؟             بـاید سـلام من بـرسـد محـضر حسین

دلـواپــسـم بـرای الـنــگـوی دخـتـرش             دلـواپـس ربــودن انـگــشـتـر حـسـیـن

مثل تـنـور لحـظـه به لحـظـه گـداخـتم             نـقـشـه کـشـیـده‌انـد بـرای سـر حـسین

روی قـنـاره تـشـنۀ صوت حجـازی‌ام             تا که علم شود نوک نی مـنـبـر حسین

پـائـین پـای اکـبـر او مـدفـن مـن است             در کـوفـه نیست مـقـبـرۀ نوکـر حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل ایراد روائی و تاریخی تغییر داده شد؛ زیرا اولین شهید انقلاب کربلا فردی بنام سلیمان است که نامۀ حضرت را به بصره برد و ابن زیاد قبل از آمدن به کوفه در بصره او را شهید کرد و سپس به کوفه آمد.

من پیک عشق هستم و نامه بر حسین             اول فــدایـی حــرم خــواهــر حـسـیـن

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

خولی و شمر از عددی حرف می‌زنند             حرف از دوازده شد و از حنجر حسین

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : اسماعیل شبرنگ نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

تـنهـاتـرین غریب کجایی پسر عمو            کُـشته مرا هـوای جـدایی پسر عمو

زخـمـی‌تـرین سـتـارۀ دارالامـاره‌ام            آمـاده‌ام بـرای رهـایـی پـسـر عـمـو


فریاد می‌زنم که به اینجا سفـر نکن            دیگر مرا نمانـده صدایی پسر عمو

امشب همه فدایی و فردا همه فرار!            در عهد کوفه نیست وفایی پسرعمو

از بچه‌های فاطمه فرمان نمی‌بـرند            اینجا اسیر جور و جفایی پسر عمو

یک پیر زن به داد دل خسته‌ام رسید            بر زخم من رسانده دوایی پسر عمو

شرمنده‌ام از این که نوشتم بیا حسین            دارم به لب دعا که نیایی پسر عمو

راهـی شـده دلـم به تـمـنـای دیـدنت            بـا کـاروان کـرب‌و‌بلایی پسر عمو

بختش بلند آنکه دلش جای عشق توست            مسلم ستاره‌ای به بلندای عشق توست

: امتیاز

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : حسین شمسائی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

سلام ما به حسین و سفـیر عـطـشانش            که در اطاعت جانان، گذشت از جانش

به آن غریب‌ترین سربه‌دار وادی عشق            به مسلم بن عـقیل و دو نـور چشمانش


به عزم شب شکن و همّت علی‌وارش            به صبر و قوّت قلب و شکـوهِ ایمانش

میان معرکه، چون کوه محکم و نستوه            ستاده در بَرِ اهـریـمنان به کف جانش

تمام شهر پُر از دشمن است و می‌بارد            نفاق و فـتـنه ز بارو و بـام و ایـوانش

در آستان مُحرّم، به خاک و خون غلتید            منای کـوفـه بـبـیـنـید و عـید قـربانـش

طـلایـه‌دار بــزرگ قــیــام عــاشــورا            فـدای نهضت سرخِ حسین شد، جانش

: امتیاز

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : مجتبی شکریان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

شهر در امن و امان است همه خوابیدند            مردمـانی که غـریـبی تو را می دیـدند

صبح شمشیر کشیدی و رجز میخواندی            لشگری رو به رویت بود و همه لرزیدند


همه گـفتند علی دست به شمـشیر شده            وَه که بین تو و حیدر همه در تردیدند

یا علی گفتی و گفتی که علی بود یکی            این جماعت همگی منکر این توحیدند

میهمان بودی و از بام تو را سنگ زدند            چـقَـدَر بـهـر پـذیـرایـی تو کـوشـیـدنـد

وقت بیعـت تو طبیب تب کوفی بودی            صبح اما هـمگی نـسخـۀ تو پـیچـیـدنـد

گریه میکردی و گفتی که میا کوفه حسین            همه بر حرف پُر از گریه تو خندیدند

شب تو را از کف پایت به سر دار زدند            و ملائک هـمگی پای تو را بـوسیـدند

: امتیاز

ذکرهای سقائی شهادت حضرت مسلم بن عقیل و فرزندان او

شاعر : محمد مسکین، محمد رنگچان نوع شعر : ذکر سقائی وزن شعر : قالب شعر : غیرکلاسیک (سرود،زمزمه،نوحه)

 

پخش سبک ۳                                 (به سبک دل تو را من اگر شکستم )

دو طفل بی کس، ز مسلم زار            به دست حارث، شده گـرفـتار

ز ظـلـم آن خـصـم آل اطـهـار            گـفـتند او را، به چـشم گـریان

************* بند دوّم *************

ای دشمن دون، رحمی به ما کن            یتیم و زاریم، خوف از خدا کن

بـابـا نـداریـم؛ مـا را رهـا کـن            مکُش تو ما را، در این بیابان

**شعر از: محمد مسکین**

********************************************

پخش سبک ۱۶                           ( به سبک : شه دین به همره یاوران)

دو عـزیـزِ مـسـلـمِ مـه لـقـا (۲)            دو غــــریـب وادیِ نــیـــنــــوا

دو نــهــال گــلــشــن کــربــلا            شـده پــرپـر از سـتـم ای خــدا

********** بند دوّم *********

دو اسیر دست جـفا و کین (۲)            دو صغـیر و کودکِ دل غـمین

دو یـتـیـم و بی‌کس و بی‌معـین            دو حـزیـن مـضـطـر و مـبـتلا

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۲۲               پخش سبک ۳۹                   ( به دو سبک مختلف)

یـتـیـمان مـسلـم، ز مـاتـم حـزیـنـنـد            ز داغ پـدر، سـوگـوار و غـمـیـنـنـد

ز هجـران مادر، به محنت قـرینـند            به غربت جان در راه دین می‌سپارند(۲)

**************  بند دوم  **************

صغـیر و غـریب و بـدون معـیـنـند            بـه کـوفـه اسـیـر عــدوی لـعـیـنـنـد

فــدائـی مــظـلــومـی شــاه دیــنــنـد            به غربت جان در راه دین می‌سپارند(۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

 

پخش سبک ۲۹                               فرزندان مسلم                       

دو عـزیزِ نـازنین (۲)            مَـه جـبـین و بی‌قـرین

یــادگــارِ مُــسـلــمـنـد            آن سفـیرِ شاهِ دین (۲)

«هر دو زار و مضطرند            دل غمین مـادرند»(۲)

********** بند دوّم *********

دو یتـیمِ دل غـمین (۲)            بـی‌پـنــاه و بـی‌مـعـین

دو گــلِ مـــحـــمّــدی            پرپر از جفا و کین (۲)

«هر دو زار و مضطرند            دل غمین مـادرند»(۲)

********** بند سوّم *********

کـودکـان نازنــیـن (۲)            بی ­پـنـاه و دل غـمـیـن

یـــادگــار مــسـلـم آن            جان نـثار بی ­قـرین (۲)

«عـتـرت پـیـغـمـبـرند            دل غمین مادرند» (۲)

********** بند چهارم *********

نـو گـلان بـاغ دین(۲)            پـرپـر از جـفـا و کین

بـی­ گــنــاه و نــاتـوان            زار و بی­ کس و حزین(۲)

«عـتـرت پـیـغـمـبـرند            دل غمین مادرند» (۲)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

پخش سبک ۴۴                                  (به سبک: حسین جان حر نالانم)

تو ای مسلم، بیا بنگر(۲)            دو طفلانت، چو گل پرپر

ز هجـرانت، به چـشم تـر            به دل دارند، غم مادر(۳)

********** بند دوّم *********

شده کـوفـه، چو غـم خانه            بـــرای آن، دو دُردانـــــه

فـــدا کــردنــد مـــردانـــه            چو جان در دین پیغمبر(۳)

**شعر از: محمد رنگچیان**

********************************************

: امتیاز
نقد و بررسی

توضیح مهم: بر اساس روال معمول سایت به دلایل: ۱ــ تطابق بیشتر اشعار با روایات معتبر ۲ ــ رعایت بیشتر اصول و فنون شعر همچون رعایت قافیه و ... ۳ ــ رفع ایرادات یا ابهامات معنایی و محتوایی؛ در اشعار بالا نیز تغییراتی داده شده و اصلاحاتی صورت گرفته است اما با توجه به توافق با شعرای محترم و دست اندرکاران اشعار سقائی؛ در این مورد خاص « اشعار سقائی» از  ذکر ریز تغییرات و اصلاحات صورت گرفته خوداری شد.« لازم به ذکر است که سبک سقائی مربوط به هیأت های عزاداری همدان است که در سال ۱۳۹۰ به عنوان اثر معنوی استان همدان ثبت ملی شد»